Suplementacja antyoksydacyjna – główny składnik w działaniu opóźniającym starzenie

W kosmetologii przeciwstarzeniowej coraz bardziej docenia się znaczenie antyoksydantów. Dotyczy to zarówno surowców kosmetycznych , jak i suplementacji. Wiadomo, że nawet zbilansowana dieta może nie dostarczać odpowiedniej ilości przeciwutleniaczy, co spowodowane jest ich coraz uboższą podażą w produktach żywieniowych. Antyoksydanty mają duży wpływ na funkcjonowanie organizmu, jak także na wygląd i zdrowie skóry.

Antyoksydanty to związki wykazujące właściwości ochronne na molekuły organizmu przed procesem utleniania, który może powodować zaburzenia ich struktury oraz funkcji. Nadmiar reaktywnych form tlenu prowadzi do zaburzenia reakcji wolnorodnikowych i przeciwutleniających, co w efekcie jest przyczyną uszkadzania komórek. To zjawisko określa się mianem stresu oksydacyjnego. Prowadzi on do powstawania wielu chorób, w tym cukrzycy, miażdżycy, chorób układu nerwowego, a także do rozwoju nowotworów.

Na wytwarzanie wolnych rodników mają wpływ szkodliwe czynniki zewnętrze, do których zalicza się promieniowanie słoneczne (UVA, UVB), zanieczyszczenie powietrza, takie jak smog, pył i spaliny, dym tytoniowy, chemikalia, pestycydy. Na rozwój ROS mają wpływ również infekcje, uszkodzenia mechaniczne skóry oraz skrajne temperatury.

Do walki z wolnymi rodnikami organizm wykorzystuje  naturalne systemy enzymatyczne oraz antyoksydanty endogenne, do których zalicza się:

• melatoninę – tzw. hormon snu, wydzielany przez szyszynkę
• estrogeny – grupa hormonów płciowych
• albuminę – białko surowicy krwi, produkowane przez wątrobę
• glutationu – tripeptyd pełniący najważniejszą , nieenzymatyczną funkcję antyoksydacyjną w organizmie
• kwas moczowy – końcowy produkt rozpadu puryny
• kwas alfa-liponowy – silny antyoksydant powstający w mitochondriach
• katalazę – enzym odpowiadający za rozkład nadtlenku wodoru
• dysmutazję ponadtlenkową (SOD)- enzym należący do metaloprotein, występujący licznie w wątrobie
• peroksydazę glutationową  (GPX) – enzym antyoksydacyjny i marker stresu oksydacyjnego o aktywności zależnej od selenu i glutationu

Poza pochodzeniem endogennym, występuje również szeroka grupa antyoksydantów egzogennych.  Zalicza się do nich:

• Karotenoidy: astaksantynę (obecnie najsilniejszy stosowany antyoksydant, pochodzący z mikroalg), likopen, luteinę, beta – karoten
• Witamina E : alfa-tokoferol, działa synergicznie z witaminą C, wzmacnia działanie bariery lipidowej
• Witamina C – działa rozjaśniająco na skórę, poprawia elastyczność i ma znaczący udział z syntezie kolagenu; jeden z najpopularniejszych antyoksydantów
• Polifenole: resweratrol, flawonoidy(katechiny, izoflawony, antocyjany) – wykazują działanie przeciwzapalne, przeciwnowotworowe i silnie przeciwutleniające; znajdują się m.in. w winogronach, zielnej herbacie, cytrusach
• Koenzym Q10 (ubichinon) – wspiera powstawanie energii komórkowej ATP, poprawia elastyczność skóry
• Minerały: selen, cynk, miedź, mangan
• Kwasy omega: kwas alfa-linolenowy (ALA) – zmniejsza degradację insuliny, niweluje ból przy neuropatii, przyśpiesza regenerację skóry,
• Kurkumina – aktywny składnik kurkumy o działaniu przeciwzapalnym i antyoksydacyjnym; kurkuma stanowi źródło witamin z grupy B, żelaza, wapnia, magnezu i innych, o szerokim działaniu prozdrowotnym
• Kwas ferulowy – coraz częściej wykorzystywany w produktach kosmetycznych, wykazuje działanie rozjaśniające, wspiera produkcję kolagenu i wspomaga ochronę skóry przed promieniowaniem UV
• Kwas elagowy  – występuje naturalnie w czerwonych owocach, tj. truskawkach, granacie, malinach; działa rozjaśniająco na przebarwienia, przeciwzapalnie i redukująco na działanie ROS
• Niacynamid (pochodna wit.B3) – substancja o szerokim spektrum działania; wykazuje działanie antyrodnikowe, redukujące zaczerwienienia, przeciwzapalne i przeciwbakteryjne

Suplementację antyoksydacyjną warto rozważyć u osób narażonych na czynniki lub środowisko zwiększające ryzyko powstawania reaktywnych form tlenu, osób na diecie  eliminującej, z deficytami antyoksydantów, u osób starszych oraz tych z osłabionym układem immunologicznym.

mgr kosmetologii
Karolina Pietruszka

Źródła:

1. Szkutnik-Fiedler D, Jędrzejczyk M, et al. The role of phytoestrogen therapy in relieving postmenopausal symptoms. Ginekol Pol 2010
2. SalehF,AfnanF, etal.Phytoestrogenintakeandcardiovascular risk markers in bangladeshi postmenopausal women. Mymensingh Med J 2011
3. Baber R. Phytoestrogens and post reproductive health. Maturitas 2010
4. Muta-Takada K, Terada T, et al. Coenzyme Q protects against oxidative stress-induced cell death and enhancesthe synthesis of basement membrane componentsin dermal and epidermal cells. Biofactors 2009
5. Bartosz G.: Druga twarz tlenu. Wolne rodniki w przyrodzie. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa 2003
6. Puzanowska-Tarasiewicz H., Starczewska B., Kuźmicka L.: Reaktywne formy tlenu. Bromat. Chem. Toksykol., 2008