Przewlekły stan zapalny w organizmie. Z czego wynika i jaki ma związek z przedwczesnym starzeniem?

Przewlekły stan zapalny w organizmie jest istotnym elementem wywołującym wiele chorób degeneracyjnych. Okazuje się, że przewlekły stan zapalny koreluje również z wieloma dysfunkcjami skóry oraz jest przyczyną przedwczesnego starzenia. Jakie są jego przyczyny i w jaki sposób nie dopuścić do jego powstania?

Przyczyny przewlekłego stanu zapalnego

Przewlekły stan zapalny może być spowodowany przez szereg czynników, w tym:

• Źle zbilansowana dieta: zbyt duże spożycie tłuszczów trans i tłuszczów nasyconych,  nadmiar cukru i przetworzonej żywności ; brak produktów bogatych w antyoksydanty i o działaniu przeciwzapalnym
• Stres oksydacyjny: nadmiar wolnych rodników, które powstają w wyniku stresu oksydacyjnego, powodują uszkadzanie komórek; mogą również wywoływać stan zapalny, w efekcie którego powstaje jeszcze więcej wolnych rodników (mechanizm błędnego koła)
• Częste infekcje: nawracające infekcje, mogą prowadzić do przewlekłego stanu zapalnego, w którym organizm stale podejmuje walkę z patogenami. Warto jednak podkreślić, że przewlekły stan zapalny nie objawia się jak klasyczne przeziębienie (gorączka, katar, bóle stawów)
• Używki: palenie papierosów i substancje zawarte w dymie tytoniowym mogą prowadzić do przewlekłego stanu zapalnego w płucach i innych tkankach
• Zanieczyszczenia powietrza: smog, spaliny i inne zanieczyszczenia  również przyczyniają się do aktywacji układu immunologicznego
• Promieniowanie UV

Przewlekły stan zapalny leży u podłoża wszystkich chorób autoimmunologicznych. Agresywne działanie komórek układu immunologicznego, skierowane przeciwko własnym tkankom, jest przyczyną szerokiego spektrum chorób z autoagresji. Większość z nich ma podłoże pokarmowe.

W jaki sposób wykryć przewlekły stan zapalny?

Istnieją pewne markery, na które warto zwrócić uwagę. Wśród badań laboratoryjnych najistotniejsze będą:

• poziom CRP (białko C-reaktywne)
• poziom homocysteiny
• liczba leukocytów – białych krwinek (wzrost lub spadek)
• wzrost trombocytów (płytek krwi)

W przypadku podejrzenia stanu zapalnego na tle pokarmowym warto wykonać test na nietolerancje pokarmowe.

Skutki przewlekłego stanu zapalnego

Przewlekły stan zapalny może mieć szereg negatywnych skutków dla organizmu, w tym:

• Zwiększone ryzyko chorób sercowo-naczyniowych
• Zwiększone ryzyko nowotworów ( proliferacja i namnażanie komórek nowotworowych)
• Stany depresyjne
• Nadwaga i otyłość
• Choroby tarczycy
• Insulinooporność
• Problemy trawienne (wrzodziejące zapalenie jelit, choroba Leśniowkiego – Crohna )
• Choroby stawów
• Astma, alergia (często jeden z pierwszych objawów stanu zapalnego organizmu)
• Przewlekłe zmęczenie i mgła mózgowa
• Przedwczesne starzenie się skóry: stan zapalny w organizmie  może przyspieszyć proces starzenia poprzez zwiększone wydzielanie enzymów proteolitycznych oraz degradację kolagenu i elastyny
• Dysfunkcje  i choroby skóry: trądzik, przebarwienia, AZS
• Cellulit, rozstępy, pękające naczynka to wskaźniki stanu zapalnego tkanki łącznej, w tym głównie najcieńszych naczyń krwionośnych (naczyń włosowatych)

Związek przewlekłego stanu zapalnego z przedwczesnym starzeniem się skóry

Przewlekły stan zapalny jest ściśle związany z procesem starzenia się skóry poprzez mechanizm znanego jako „infammage’ing”. Jest to termin łączący słowa „inflammation” (zapalenie) i „aging” (starzenie się), który opisuje proces starzenia spowodowanego przez przewlekły stan zapalny występujący w organizmie. Mechanizmy infammage’ingu obejmują zwiększone wydzielanie cytokin prozapalnych, aktywację metaloproteinaz, zmniejszenie syntezy kolagenu oraz zwiększoną utratę wody przez skórę.

W efekcie skra przedwcześnie traci jędrność, staje się poszarzała i zmęczona. Może dawać postać wysuszonej, zwiotczałej tkanki, która dodatkowo pokryta jest przebarwieniami.       Przewlekły stan zapalny ma również swój udział w etiopatogenezie trądziku. Redukcja produktów prozapalnych, czyli żywności przetworzonej o wysokiej zawartości cukrów i tłuszczy trans, umiarkowana aktywność fizyczna oraz zadbanie o wsparcie suplementacyjne mogą przynieść realną poprawę kondycji skóry oraz przedłużyć jej młodość.

Przewlekły stan zapalny w organizmie jest  procesem, który może mieć szereg negatywnych skutków dla zdrowia, w tym dla skóry. Zrozumienie przyczyn i skutków tego stanu jest kluczowe dla opracowania skutecznych strategii prewencyjnej oraz ewentualnego procesu leczenia. Troska o zbilansowany tryb życia jest kluczem do poprawy kondycji zdrowotnej i osiągnięcia komfortu psychicznego.

mgr kosmetologii
Karolina Pietruszka

Źródła:

• Hietbrink F, Besselink MG, Renooij W, de Smet MB, Draisma A, van der Hoeven H, Pickkers P. Systemic inflammation increases intestinal permeability during experimental human endotoxemia. Shock. 2009 Oct;32(4):374-8. doi: 10.1097/SHK.0b013e3181a2bcd6. PMID: 19295480.

• Lacourt, Tamara E et al. “The High Costs of Low-Grade Inflammation: Persistent Fatigue as a Consequence of Reduced Cellular-Energy Availability and Non-adaptive Energy Expenditure.” Frontiers in behavioral neuroscience vol. 12 78. 26 Apr. 2018, doi:10.3389/fnbeh.2018.00078

• https://vimed.pl/11-oznak-przewleklego-stanu-zapalnego-ktorych-kompletnie-sie-nie-spodziewasz/